Eserlere Göre Listeleme

Hans Schnier, varlıklı bir ailenin oğlu olmasına karşın meslek olarak palyaçoluğu seçmiştir. Evlenmeye ve doğacak çocuklarını Katolik terbiyesiyle büyütmeye yanaşmadığından, toplum baskısına direnemeyen sevgilisi tarafından terk edilir. Hans bu kayıp yüzünden yıkılır, sanatı bitme noktasına gelir. Palyaço 1963 yılında yayımlandığında Almanya'da büyük tartışmalara yol açmış, Heinrich Böll din karşıtı olmakla suçlanmıştır. Oysa yazar, İkinci Dünya Savaşı sonrası burjuva toplumunun dar kafalılığı ve çarpık ahlakı yüzünden "ayrıksı" bir bireyin o toplumda kendine yer bulamayışının altını çizer. Palyaçonun maskesi ardında en sarsıcı gerçekleri dile getirir; günlük hayatın acımasızlıklarını, boş kuralları, haksız baskıları okurun yüzüne bir tokat gibi çarpar. Palyaço makyajı, aslında bireyin acılarını, arzularını, umutlarını sakladığı bir maskedir. Güzel bir söz vardır: hiçbir şey. Hiçbir şey düşünme. Başbakan'ı düşünme, Katolikleri de düşünme. Küvette ağlayan, terliklerine kahve damlayan o palyaçoyu düşün.

İşim, sizi güldürmek, Birazcık eğlendirmek, Bütün amacım size, Kendimi beğendirmek..

MUKADDİME-YENİ BASKI Mukaddime yazmak için roman yazdığım vehminden kurtulamıyorum bazen. Hep ehemmiyet verdim bu şirin saldırgan girişlere. İki bin on dört yılının soğuk aralık ayı, Dostoyevski’nin Yeraltından Notları’nın, Demirkubuz tarafından çekilmiş bir sinema uyarlaması olan Yeraltı filmindeki adamın Ankara hayatına benzer bir kibir, korkaklık, aşkınlık ve içkinlik duyguları ile gri bürokrasi şehrinin kaldırım taşlarını izleyerek geçiriyordum günlerimi. Hayat gri, insanlar griydi. Soğukluk mu, hep kıyısında olduğum delilik midir, insansızlık mı yoksa yalnızlık mıdır, bilmem de o his, o tuhaf his, bin yıldır okuduklarımı kusmak üzere olduğum bir dolgunluğa, taşkınlığa getirmişti beni sanki. Beni, daha evvel hiç hissetmediğim kadar hamile, hiç hissetmediğim kadar gebe hissettirdi o his. Doldum, taştım: Bir roman yazdım. Yeni yıl girdi ve o ilk romanımı, tereddütle taktığım “Türkiye’nin ilk Vâroluşçu romanı” rozeti ile birlikte yayınevlerine göndermeye başladım. O an mı “yazar” oluyor insan, yoksa bilkuvve mi “yazar” sayılıyor o an? Yazar olmayandan yazar olmaya ilk geçiş hattı nasıl oluyor, hiç bilmiyorum. Fiilimle anılmayı tercih ederim; yazanım. Bir bakıyorsunuz, binlerce Öteki’nin, delinin, itilmişin, varoluşçunun, yeraltı okurunun elinde kitaplarınız gezer olmuş üç tane, beş tane. Bir bakıyorsunuz olmak için doğduğunuz şeyi bulmuşsunuz. Şu sinekli çöplükte daha üst bir mutluluk var değil kanaatimce; olmak için doğduğu şeyi bulan insanın vazifesi bitmiştir, ölebilir.