Eserlere Göre Listeleme

16. yüzyılda İspanya’nın Alaca de Heneras kasabasında yoksul bir sağlık memurunun yedi çocuğundan biri olarak doğdu. Ailesiyle Madrit’e taşınan Cervantes kısa bir süre okula gitmiş ancak eğitimini tamamlayamamıştır. Haçlı seferlerine katılıp donanmada görev almıştır. Ancak dönüşte Cezayir’de esir düşmüştür. 1580’de serbest bırakılarak İspanya’ya dönmüştür. Hapishane hayatı onun için verimli oldu. 1605’de Donkişot’u yayınladı. Cervantes romanı “delilik” temeline oturtur. Çünkü kilise baskısındaki insanlar yasaklarla örülmüş bir dünyada yaşıyordu. Ancak herşeyi söyleyen ve kötülere karşı cüretkar olan “delilerin” dokunulmazlığı vardı.

İspanyol yazar Cervantes'in yazdığı ünlü Don Kişot romanı, yazılışının 400'üncü yıldönümünde, bütün dünyada kutlandı. Bu büyük kutlamaya Can Çocuk olarak biz de katkıda bulunmak istedik. Ünlü Alman gülmece yazarı Erich Kastner'in çocuklar için yalınlaştırıp yeniden yazdığı Don Kişot kitabını yayına hazırladık. Don Kişot, atadan, dededen kalma paslı zırhını kuşanır, mızrağını, kılıcını alır, sıska atı Rosinante ile, bir şövalye gibi yollara düşer. Amacı birtakım kralları devirmek, sevdiği soylu hanımefendi Dulsinea'nın gönlünü çekmektir. Kendisi gibi saf bir adam olan şişko Sanço Panza'yı da yanına alarak saldırılarına başlar. İlk saldırısını yel değirmenlerine karşı yapar. Sonra bir şarapevinde şarap tulumlarını kılıcıyla delik deşik eder. Yol keser, düellolar yapar. Erich Kastner, bu korkusuz, yürekli, alabildiğine saf şövalye bozuntusunun serüvenlerini aktarırken, kaybolan şövalyeler döneminin değerlerine sarılıp öylece kalmış sıra dışı bir adamı da, Cervantes gibi, ölümsüzleştiriyor.

Kimdir Don Kişot? Şövalyeliğini sürdürmek isteyen iyi niyetli bir ün budalası mı? Yoksa bir geleneği sürdürmek isteyen soylu üstün kişi mi? Ne var ki, hemen her çağın bir Donkişot'u çıkıp ününü sürdürmeye çalışmakta, adını belleğimizin derinliklerine gömmekte. Bizim de bir çok Don Kişotlarımız olmadı mı? Bugüne kadar onların ne olduklarını çözemezdik. Geldiler geçtiler şu İstanbul'dan. Yıktılar, yaptılar. Rıfat Ilgaz, hayal gücünü ustaca kullanarak Don Kişot'u İstanbul'da dolaştırıyor. Bize, gerçekleri Don Kişot'un gözünden sunuyor. Acaba gerçek Don Kişot kim ?

Don Kişot'tan Bugüne Roman çift amaçlı bir çalışmadır. Bir amacı, kitabın başlığının da işaret ettiği gibi, Cervantes'in başyapıtından bugüne romanın geçirdiği aşamaları ve Cervantes'in romana etkisini sergilemekken, diğeri romanı anlatı kuramı içine yerleştirmektir. Don Kişot'tan bu yana Batı Romanı'nın Laurence Sterne, Denis Diderot, Henry Fielding, Emily Bronte, Charles Dickens, Joseph Conrad, James Joyce, Alain Robbe-Grillet, Italo Calvino gibi temsilcileriyle, Türk Romanı'nın Ahmet Mithat, Ahmet Hamdi Tanpınar, Oğuz Atay, Adalet Ağaoğlu, Latife Tekin ve Orhan Pamuk gibi temsilcilerinin yapıtlarını karşılaştırmalı olarak inceler. Türk ve dünya edebiyatının en önemli yazarları ve kaleme aldıkları unutulmaz metinler arasında keyifli bir yolculuğa çıkmak ister misiniz? Bu eşsiz yolculukta size roman geleneğinin atası kabul edilen Cervantes'ten başlayarak, Batı romanına adını yazdıran Laurence Sterne, Denis Diderot, Henry Fielding, Emily Bronte, Charles Dickens, Joseph Conrad, James Joyce, Alain Robbe-Grillet, Italo Calvino gibi yazarlar eşlik edecek; bu gezinin Türkiye etabında ise rehberleriniz Ahmet Mithat, Ahmet Hamdi Tanpınar, Oğuz Atay, Adalet Ağaoğlu, Latife Tekin ve Orhan Pamuk gibi usta kalemler olacak. Jale Parla'nın yaklaşık on yılını verdiği bu kitap, bir yandan Don Kişot'tan bugüne kadar roman sanatının geçirdiği aşamaları ve Cervantes'in romana etkilerini incelerken, öte yandan romanı anlatı kuramı içine yerleştiriyor ve dünya romanının önemli yazarlarının yapıtlarını karşılaştırmalı olarak inceliyor. Parla, edebiyat sosyolojisi yaklaşımıyla kaleme aldığı çalışmasında, bir roman okumasına eşlik etmenin çok ötesinde, roman sanatı ve tarihi üzerine kapsamlı ve titiz bir araştırmacı kimlik de sergiliyor. Bu öncü çalışmanın önemli bir katkısı, "yazar", "yaratı", "dil", "okur" ve "zaman" kavramları üstüne roman sanatının doğuşundan bugüne dek sürdürülen tartışmalara getirilen yeni boyutlar. Kitabın öne çıkan özelliklerinden biri de dili; as