Eserlere Göre Listeleme

Her dinin ve o dine inananların birtakım sembolleri, alametleri ve ayırıcı özellikleri olagelmiştir. Ezan da, İslam dininin ve bu dine inananların en önemli sembollerinden birisidir. Bu bakımdan ezanı değerli ve dindeki konumunu güçlü kılan, onun Müslümanlar için ifade ettiği anlamın ve sembolik değerin büyüklüğü ve önemidir. Ezan, İslami bir simge, lahuti bir seda, ilham verici bir davet, etkileyici bir tebliğ, sarsıcı bir uyarıcı ve hayat veren bir mana iklimidir.

Türkiye ve Ortadoğu üzerine önemli çalışmalarıyla tanınan usta gazeteci Stephen Kinzer, Ezber Bozmak’ta ABD’nin Ortadoğu politikasına dair bir tartışma açıyor. Öncelikle Amerikan “ezberini” hatırlatan Kinzer, Amerika’nın Ortadoğu siyasetinin Soğuk Savaş’tan bu yana değişmediğini, Suudiler ve İsrail’le uyumlu bir biçimde geliştiğini anlatıyor. Daha sonra ise ABD’nin mevcut siyasetini farklılaştıracak yeni bir güzergâh ve işbirliği haritası çiziyor. İran ve Türkiye’nin 20. yüzyıl tarihlerini yeniden ele alarak, bu iki ülkenin söz konusu yeni yapılanma içinde anahtar rolleri olduğunu ileri sürüyor. ABD’nin Ortadoğu politikasını İran ve Türkiye merkezli düşünmesi gerektiğini düşünen Kinzer, geçmişteki hatalı politikaları, süregiden tutumları ve kendini tekrar eden söylemleri başkalaştıracak, ezber bozacak, sil baştan başlatacak bir işbirliği politikası hakkındaki tasarımlarını aktarıyor. Türkiye tarihinin “dışarıdan”, Amerika’dan nasıl göründüğüne dair bir yorum olmasının ötesinde Kinzer’in kitabı, Türkiye’nin bölgesinde bir aktör olarak nasıl anlaşıldığını da gösteriyor. Ezber Bozmak, Ortadoğu barışı ve geleceği hakkında İran ve Türkiye’yi önemseyerek yapılmış bir siyaset revizyonu önerisi. Obama sonrası Amerika imgesinin bir örneği... Dikkat çekici ve tartışmacı bir “global siyaset” kitabı. Zaten hemfikir olup olmamak bakımından değil, Türkiye’nin nasıl göründüğünü, nasıl yorumlandığını öğrenmek bakımından önemli, bu kitap.

“Özgünlük” ve “yeni”nin sürekli övüldüğü bir çağda, detaylarda ne kadar ayrışsak da, temelde birbirimize çok benziyoruz. Sadece birbirimize benzemekle kalmıyoruz; bizden önceki nesillerden de o kadar farklı değiliz. Teknolojinin ve modernitenin getirdiği tüm yeni imkânlara rağmen birçok alışkanlığımızdan vazgeçemiyoruz. Benzer durumlarda benzer tepkiler gösteriyor, âdeta ezbere yaşıyoruz. Ve bunu değişmediğimizin pek de farkında olmadan yapıyoruz. Gözlemlemenin, sorgulamanın, tutarlı fikirler geliştirmenin sancılı sürecine katlanmaktansa reklamvari sloganlarla özgünlüğü yakalayabileceğimizi sanıyoruz. Ve sonunda her tembel öğrenci gibi sınıfta kaldığımızda hocayı suçluyoruz. İşte Ezbere Yaşayanlar, bir türlü vazgeçemediğimiz alışkanlıklarımızın tarihî arka planıyla birlikte antropolojik, sosyolojik ve psikolojik kökenlerini irdeliyor. Bizim gibi olmayanlara neden tahammül edemiyor, yabancıdan ve farklıdan neden korkuyoruz? İnsanları niçin konuşma tarzına göre yargılıyor, argo kullananlara ya da aksanlı konuşanlara niçin yukarıdan bakıyoruz? Şu rasyonalite çağında neden hediye alıyoruz ve birbirimize bir şeyler ısmarlıyoruz? Niçin dedikodu yapmaktan vazgeçemiyoruz? Son elli yılda birçok hak edindikleri halde kadınlar neden erkeklerden farklı meslekler tercih etmekte ısrar ediyor? Bunca bilimsel gelişmeye rağmen neden hâlâ fala ve büyüye inanıyoruz? Yukarıdaki sorulara cevap ararken anekdot denizinde boğulmadan diyardan diyara koşup çağdan çağa savrulacağız. Taş Çağı’ndan modern zamanlara, Kalahari Çölü’nden Trobriand Adaları’na, Güney Sudan’dan Alp Dağları’na, Çin’den Aztek diyarlarına keyifli bir yolculuğa çıkmaya, Evliya Çelebi’den Torquemada’ya, James Cook’tan Şamhat’a, Kraliçe Njinga’dan İmparatoriçe İrene’ye, konuşan şempanzelerden Akıllı At Hans’a, yamyamlardan hadımlara birçok ilginç karakterle tanışmaya hazır mısınız? Ezbere Yaşayanlar’da iki yüz bin yıllık insanlık mirasının ortaya koyduğu birbirinden değişik toplum ve kültüre yönelerek davranışlarımızı şekillendiren ana etmenleri inceleyecek; kültürle biyoloji, geçmişle gelecek, gelenekle yenilik arasındaki çekişmeyi merkeze alarak, şartların alışkanlıklarımızı ne noktaya kadar değiştirebildiğini tetkik edecek ve doğamıza ne kadar hükmedebildiğimizi göreceğiz.

Ezelistan'a hoşgeldiniz... Şehrin tepelerinde başka bir dünyanın kıyılarına açılan bir kapı var. Ve tepenin eteklerinde hiç kimse, kaçınılmaz olan değişimden etkilenmeyi başaramayacak. O kapının ötesindeki dehşetleri çok iyi tanıyan Tesla Bombeck ise o eşiği geçmeden önce şehrin geçmişinde yatan gizemi çözmek zorunda...