En Çok Görüntülenen Kitaplar

Üniversiteyi kuran felsefe bugün üniversitenin neresinde? Bir zamanlar üniversitenin kapısından neyin içeri alınıp neyin alınmayacağına tek başına karar veren felsefe bugün içeri alınmak için kimlerin kapısında bekliyor? Kendisine zoraki tahsis edilen ve pek kimsenin itibar etmediği izbe köşede felsefe sevdalılarına felsefe adı altında ne sunuluyor? Henüz var olmayan ve hedefine henüz erişmemiş, onun yolunu dahi kesin bilmeyen bir bilgi dalı – hatta bizzat olabilirliği hâlâ tartışma konusu olan, dolayısıyla karşılaştığı her engelde her seferinde dönüp varlığını sorgulama ihtiyacı duyan bir bilgi dalı bugün orada nasıl katılaşıp donmuştur? Ama aynı zamanda bütün bilimlerin temelinde yer alması ve bu yüzden en başta ulaşılması gereken, bilimden bilgiden öte bir şey olan felsefenin yerini bugün ne almıştır? Bu sorular her şeyin altüst olduğu ve yerinden edildiği bugünün dünyasının soruları değildir. Geçmişi hayıflanarak hatırlayan sorular hiç değildir. Felsefenin en görkemli çağlarından biri olarak görünen 19. yy. Almanyası’nda, her ne kadar doğrudan bu sorular için yola çıkılmamışsa da yol üzerinde sorma ihtiyacı duyulan sorulardı ve daha o zaman felsefenin üniversitelerle, üniversitelerin devletle ilişkisini irdelemeyi amaçlıyordu. Schopenhauer, Fichte, Schelling ve Hegel felsefelerine karşı en keskin polemik yazılarından birinde, bugün muhatabını dahi bulamayacak dolayısıyla naiflikten öteye gidemeyecek bu soruların cevaplarını aramaktadır. Ve dizinin diğer kitaplarında olduğu gibi bunda da meseleyi laf kalabalığına boğmadan, olabildiğince yalın, doğrudan, diğer yandan soyut form içinde kalmaksızın bolca misallendirerek, vurucu, çarpıcı hatta kışkırtıcı bir dille yapmaktadır bunu.

“Ne kadar değerli insan gördüysem onların çocuğa değer verdiğini de gördüm. Çocuğa değer vermek bir lütuf değil, insan olmanın gereğidir. Bu gerekliliğe önem veren ebeveynlerin çocukları hayatla barışık yaşar. Yeri geldiğinde coşkuyla gülebilen, gerektiğinde hüzün duyabilen çocuklardır onlar. Gözleri ışıl ışıl, ‘insan olmanın değerini’ duyarak yaşamış çocuklar… Ne kadar sorunlu çocuk gördüysem, hepsinin ‘çocuk deyip geçilmiş’ olduğunu da gördüm. Çocuk deyip geçmemek için çocuğun kim olduğunu bilmek gerekir. Çocuk kimdir ve nasıl yaşar? Kişiliği nasıl gelişir? Duyguları nasıl oluşur?” Adem Güneş Çocuk Deyip Geçmeyin’de bir çocuğun gözünden bakıyor hayata. Her bölümde yeni düşünce ufukları geliştiriyor. Kimi zaman “Dikkat dağınıklığı yoktur, o zaten çocuğun normal halidir” diyor, kimi zaman “çocuk eğitiminin ceza ile olamayacağına” dikkat çekerek yetişkin-çocuk ilişkisinin temeli olan “güven” duygusunun altını çiziyor.

Kitap, Ağustos 2009 ile Şubat 2010 arasında Ermenistan ve Türkiye’nin çeşitli yerlerinde yürütülen Ermenistan-Türkiye Uzlaşım Sürecine Katkı Olarak Yetişkin Eğitimi ve Sözlü Tarih Çalışması başlıklı araştırma projesinin ürünü. Sözlü tarih yöntemi kullanılarak hazırlanan kitap, her iki ülkede halktan insanların hikâyelerini içeriyor. Mülakatları Ermenistan’ın Dilijan kentinde düzenlenen yaz kampında sözlü tarih becerileri ve metodolojisi üzerine eğitim alan öğrenciler yürüttü. Bu eğitim çerçevesinde katılımcılar,sözlü tarih yoluyla, sıradan insanların bugünün bağlamında geçmişe anlam vermek için tarihsel olayları nasıl anlattıklarını araştırdılar. Geçmişin hatırlanmasında farklı kaynakların kullanıldığı, kişilerin kendi deneyimleri ve anılarının yanı sıra,“sonradan oluşan bellek” (eski kuşaklardan aktarılan anılar), tarih ve medya gibi başka kaynakların da katkıda bulunduğu bu araştırmada, Türkiye ve Ermenistan’da farklı geçmişlerden ve bölgelerden kişilerle mülakatlar yapılıp bu kişilerin yakın tarihi nasıl hatırladıkları ve yeniden kurguladıkları belgelendi. Kitap iki bölümden oluşuyor. İlk bölümde (“Keşke Gitmeselerdi”: Türkiye’de Ermenileri Hatırlamanın Ağırlığı), Sabancı Üniversitesi’nden Leyla Neyzi tarafından derlenen Türkiye’deki araştırmanın sonuçları sunuluyor.. İkinci bölümde ise (Kimi affetmek? Neyi affetmek?), Hazarashen Ermenistan Etnografya Çalışmaları Merkezi’nden Hranush Kharatyan-Aragelyan’ın Ermenistan’da yürüttüğü araştırmanın sonuçları yer alıyor.