Eserlere Göre Listeleme

Geç 18. yüzyıldan erken 20. yüzyıla kadar olan zamanda, İslâm Ortadoğusu üzerinde odaklanan yazar, bu kitapta bağımlı insanların Osmanlı toplumlarında köleleştirmeyi nasıl yaşadıklarını inceliyor. Yazarın mahkeme kayıtları ve daha önce incelenmemiş başka birincil kaynaklara dayanarak yaptığı araştırma, ülkelerinden zorla koparılan ve kendilerine yabancı Ortadoğu kültürlerine nakledilen Afrikalı ve Çerkesler hakkındaki önemli ve yeni bilgileri ortaya çıkarıyor. Yazar, köleleştirilmiş kişilerin deneyimine dünya kölelik tarihi bağlamında yaklaşırken, kölelik bağlarına orijinal bir perspektiften bakarak geleneksel efendi-köle tahakküm paradigmasından ayrılıyor ve kölelerin kendi durumlarına verdiği tepkilere ve onların görüş noktasına doğru hareket ediyor. Toledano, keskin ve orijinal sezişleri sayesinde köleleştirme hakkında yeni düşünce yolları önerirken gerçek bir tarih perspektifini kölelerin kendi sesleriyle geliştiriyor.

Eflâtun rengi hayaller kuran bir "suskun"un sözleridir, bu roman. İşittiğini gören, gördüğünü dinleyen, dinlediğini sessizliğin büyüsüyle sırlayan ve tüm bunların görkemini hikâye eden bir adamın alçakgönüllü dünyasına misafir olacaksınız, satırlar akıp giderken. O ise, muzip bir tebessümle size eşlik edecek, sessizce... Sayfaları birer birer tüketirken, benzersiz erguvanî düşlerin "gerçekliği"nde semâ edeceksiniz ve bu düşlerden âdeta başınız dönecek. Hayat kadar gerçek, düş kadar inanılmaz bu dünyanın tüm kahramanlarının seslerini duyacak, nefeslerini hissedeceksiniz. Çünkü Suskunlar, sessizliğin olduğu kadar, seslerin ve sözlerin, yani musikînin romanıdır. Sonsuzluğun derin sessizliğinin "nefesini üfleyen" ve ona "can veren" bir adamın hayallerinin ete kemiğe bürünmüş kahramanları, en az sizler kadar gerçektir; ya da siz, en az onlar kadar bir düş ürünü... Bağdasar, Kirkor, Dâvut, Kalın Musa, İbrahim Dede Efendi, Rafael, Tağut, Veysel Bey ve diğerleri... Onlar, sessizliğin evreninden İhsan Oktay Anar'ın düş dünyasına duhûl ederek suskunluklarını bozmuşlardır. Bir meczûp aşkı tattı, bir âşıksa aşkına şarkılar yazıp ruhunu maviyle bezedi; diğeri, kaybolduğu dünyada bir sesin peşine düşerek kendini buldu. Nevâ, belki de, herkesin âşık olduğu bir kadının pür hayâliydi. Hayâlet avcısı, kendi ruhunu yakalamaya çalıştı. Zâhir ve Bâtın ise, zıtlıkların muhteşem birliğinde denge bulan iki ayrı gücün cisimleşmiş hâliydi. Suskunlar'ı okuduktan sonra aynaya bakmak, yansıyan aksinizde gerçeği görmek, gördüğünüzü işitmek ve duyduklarınızla sağırlaşıp susmak isteyeceksiniz. Sayfalar tükenip bittiğinde, kim bilir, belki de "suskunlar"dan biri olacaksınız…

Ay ne güzel bot!" annem de böyle haykırdı, ben de öyle haykırdım paketin içinden çıkan botu görünce. Botum kara ama, üstü kırmızı, sonra ipi de kırmızı. İçi tüylü, kediyi okşuyormuşsun gibi.