En Çok Görüntülenen Kitaplar

19. yüzyıl her yönden büyük değişimlerin asrıdır. Bir yandan hayat değişirken onu dolduran insan ve tercihler de değişmektedir. Yüzlerce yıl sürmüş ve kendisine özgü bir gelenek kurmuş yazılı ve sözlü edebiyat da dâhildir bu sürece. Eski edebiyatın anlamlar dünyası özellikle romanın devreye girmesiyle beraber bambaşka bir çehreye bürünür. Yeni yazarlar, yeni anlatım biçimleri ararken geçmişten kolayca kopamazlar. Emin Nihad Bey’in Müsâmeretnâme adlı eseri bu dönemde öne çıkan ve hem hacmi hem de anlatım zenginliğiyle kültür tarihimize damga vuran eserlerin başında gelir. 12 ayrı fasikülde yayınlanmış 7 farklı öyküden oluşan eser, Batılı tarzda öykü/roman geleneğinin ilk ürünleri arasında gösterilir. Geleneksel anlatıdan esintiler ile ilerleyen, uzun kış gecelerinde bir araya gelmiş insanın birbirlerine aktardığı hikâyeler olduğu için de “Gece Hikâyeleri” olarak da ünlenmiştir. Enfel Doğan’ın uzun ve titiz hazırlık süreciyle günümüz Türkçesine uyarladığı Müsameretname, sürükleyici iç enerjisi ve merak duygusunu sürekli diri tutan dilsel kıvraklıkları ile vazgeçilmez bir klasik.

Türkiye’nin en eski partisinin belgelere dayalı kapsamlı tarihi... Geçmişten bugüne düşürülen eşitlik ve özgürlük ışığıyla günümüzü ve geleceğimizi aydınlatan bir tarih yolculuğu… Türkiye Komünist Partisi’nin (TKP) kuruluş süreci, Birinci Dünya Savaşı’nın yıkıntıları içinde başlar ve 1925 Şubat’ında Akaretler’de toplanan kongreyle tamamlanır. Modern Türkiye’nin biçimlenişi sırasında ortaya çıkan çelişkiler, çatışmalar, sancılar ve akıp giden siyasal olayların izlerini taşıyan bir süreçtir bu. Dünyanın değişen dengeleri, dengeler oluşurken meydana gelen devrimler ve karşıdevrimler, yeni baştan kurulan bir ülkenin yaşadığı sarsıntılar, etnik ve dinsel yapısı hızla değişen bir coğrafyada sınıf mücadelesinin ve sosyalizmin tabanını oluşturan kitlelerin ülkeden ayrılışı TKP’nin oluşumunun içsel ilişkileridir. TKP’nin kuruluş sürecinin tamamlandığı 1925 Akaretler Kongresi, Şeyh Sait İsyanı’nın patlak vermesiyle “ulusal mesele”nin çetrefil hale geldiği günlerde toplanmış, Mart 1925’te başlayan Takrir-i Sükûn dönemi TKP üzerinde büyük bir baskı yaratmış, bu baskıcı ortam TKP raporlarında “terörcü diktatörlük” olarak nitelendirilmiştir. TKP, kavurucu bir tarihsel kesitte kurulur ve yurdunda ağır bir baskı altında tutulurken Komintern çatısı altında ona ilişkin tartışmalar yaşanmaktadır. Bu tartışmalar, Komintern’in Temmuz 1924 tarihli 5. Kongresi’nde benimsenen ve tüm komünist partilere önerilen Bolşevikleşme yöneliminin yansımalarıdır. TKP’nin 1919-1925 dönemi, Türkiye Komünist Partisi’nin Kuruluşu başlıklı birinci ciltte ele alınmıştı. Bu cilde konu olan 1925-1928 döneminde, TKP, bir iç tartışmalar ve fikir ayrılıkları sürecinden geçmektedir. TKP içindeki tartışmaların odağında onun Komintern çizgisiyle uyumlu bir kitle partisine dönüşmesi ve Kemalizm ile kuracağı ilişkinin niteliği yatar. Türkiye Komünist Partisi’nin Bolşevikleşmesi, 1925-1928’de önemli simalara, olaylara, toplantılara, eylemlere, yayınlara ve yargılamalara ilişkin tarihsel belgeler ve mektuplar bulacaksınız. Kitabın önemli yönlerinden biri de TKP’nin karmaşık tarihini anlamayı kolaylaştıracak bir yol haritası ve kronoloji içermesi.

Dinliyorum. Yalnızca bir insan sesi işte Yaşamın ve savaşların gümbürtüsü, gök gürültüleri Ve gevezelikler içinden geçip gelmekte. Ya siz? Siz işitmiyor musunuz? “Acılar uzun sürmeyecek” diyor “Yaz bahar çok yakın” diyor. İşitmiyor musunuz? (1944) Tüm gerçeküstücüler gibi Robert Desnos da ‘düzenden, ustan, gelenekten yana olduğunu söyleyen, ama ulaşa ulaşa savaşın yıkımına ulaşmış olan’ bir toplumun karşısında, uzlaşmasız bir başkaldırının ozanıdır. Ne var ki kurulu düzene başkaldırarak, hiç değilse boş vererek düşün, olağanüstünün, aşkın türküsünü söylemesi bu toplumun bir üyesi, en azından bir öğesi olmasını önlemez; tam tersine, kendisi ile çevresi arasındaki çelişkiyi daha keskin, daha sızılı bir biçimde duymasına yol açar: Bu toplumun bir öğesidir, ama onun yabancısıdır da; ödünsüz, uzlaşmasız bir biçimde başkaldırır, ama başkaldırı benliğinin ve yapıtının sınırlarını aşmaz; dünyayı değiştirmeye, tüm zenginliğiyle göstermeye çalışır, ama bunu yapıtında, imgelerinde başarır ancak. Tahsin Yücel